Lợi thế về rừng tự nhiên, đầu nguồn, với các loài hoa trái phong phú và nơi con sông Đà chảy qua, giúp nghề nuôi ong lấy mật trên địa bàn huyện Nậm Nhùn (Lai Châu) phát triển về chất và số lượng. Nhiều hộ gia đình đã bắt đầu liên kết với các hợp tác xã đầu tư thùng nuôi ong, lấy mật, đồng thời ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu để sản phẩm mật ong ngày một tốt hơn.

Ông Đỗ Tiến Vượng, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Thương mại Nậm Nhùn, bản Nậm Dòn, xã Nậm Hàng cho hay, trước đây bà con thường đi rừng khai thác mật ong, một phần vì diện tích đất sản xuất rất hạn chế.

Thế nhưng, để hình thành một nghề dựa vào thế mạnh tự nhiên của vùng thì cần sự phát triển bài bản. Có như thế, cuộc sống của bà con mới ổn định, có việc làm và có thu nhập, không phải đi làm xa, leo rừng nguy hiểm nữa.

Khí hậu ở Nậm Nhùn nóng ẩm, diện tích rừng tự nhiên lớn trong khi mật độ dân số thấp nên phù hợp với việc đặt thùng nuôi ong lấy mật trong vườn nhà các hộ dân.

Mỗi thùng ong cho thu hoạch khoảng 6 lít mật với giá bán hiện nay khoảng 500.000 đồng/lít. Qua đó, cho thấy việc nuôi ong lấy mật mở ra hướng đi mới để phát triển kinh tế nông nghiệp cho bà con vùng cao.

"Hợp tác xã mong muốn mở rộng mô hình liên kết với người dân bản địa tuy nhiên khó khăn trước mặt đó là ở đây chủ yếu là hộ nghèo, không có tiền để đầu tư. Do vậy, hợp tác xã đầu tư cho những hộ này từ 20-30 triệu đồng để người dân phát triển ong lấy mật", ông Đỗ Tiến Vượng nói.

Hợp tác xã Nông nghiệp và Thương mại Nậm Nhùn hiện có 17 thành viên với 60 hộ liên kết sản xuất, hầu hết đều là hộ nghèo. Tuy vậy, bà con mạnh dạn thay đổi cách sản xuất với sinh kế mới để thoát cảnh nghèo khó.

Buổi họp bản vận động người dân bản tham gia nuôi ong lấy mật. Ảnh: HĐ.

Ông Vàng A Trừ, ở bản Huổi Nạng, xã Nậm Hàng, từ ngày được hợp tác xã đầu tư 12 thùng ong, ông tự khai thác lại vừa nhân đàn. Đến nay, gia đình ông có 45 thùng ong cho thu nhập đều đặn khoảng 50 triệu đồng mỗi năm. Cùng với việc trồng ngô, lúa, gia đình ông không chỉ đủ ăn mà còn có tiền mua sắm vật dụng gia đình, nâng cao đời sống.

Cho đến nay, không ít hộ liên kết với hợp tác xã, chỉ sau một mùa vụ đã có thu nhập ổn định nhờ chịu khó học hỏi kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch... Đặc biệt, bà con tự nhân đàn lên gấp 2 - 3 lần so với số đàn được hỗ trợ ban đầu.

Ông Sùng A Chùng cùng ở Huổi Nạng là hộ nghèo lại đông con. Thế nên, từ ngày hợp tác xã đầu tư cho 12 thùng ong ban đầu, ông Chùng quyết định không khai thác ngay mà dồn sức nhân đàn. Số lượng thùng ong lấy mật của gia đình ông hiện tăng gấp 4 lần, cho thu nhập hàng chục triệu đồng. 

Hợp tác xã kiểm tra các thùng nuôi ong tại những hộ dân tham gia liên kết. Ảnh: HĐ.

"Có những hộ khai thác ngay, có hộ muốn nhân đàn, hợp tác xã đều ủng hộ vì đây là nhu cầu chính đáng. Sản lượng mật của bà con khai thác, hợp tác xã đứng ra bao tiêu thu mua với giá cam kết", ông Đỗ Tiến Vượng chia sẻ thêm.

Hiện nay, sản phẩm mật ong nơi thượng nguồn sông Đà, được những chú ong hút mật từ hoa rừng nguyên sinh của Hợp tác xã Nông nghiệp và Thương mại Nậm Nhùn đã đạt OCOP 3 sao. Tuy nhiên, để mở rộng sản xuất, hợp tác xã cần có quỹ đất để đầu tư xây dựng nhà xưởng...

Khi giải quyết được vấn đề này, từ mật ong có thể chế biến sâu thành các sản phẩm làm đẹp cho phụ nữ, chăm sóc sức khỏe như: Gói tăng lực dùng cho người chơi thể thao đã được loại bớt đường glucose và phần đường lấy ra dùng làm kẹo mút; phấn hoa, sáp ong có thể làm son môi, mỹ phẩm, hoàn toàn tự nhiên và an toàn, thơm và ngọt ngào...

Theo ông Đỗ Văn Thắng, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Nậm Nhùn, hiện tổng số thùng ong trên địa bàn đến thời điểm này là 2.242 thùng, có 3 sản phẩm đạt OCOP 3 sao đó là: Mật ong nơi thượng nguồn sông đà, mật ong hoa mắc ca, mật ong rừng tự nhiên. Trong thời gian tới, định hướng sản phẩm mật ong nơi thượng nguồn sông Đà sẽ nâng cao chất lượng để đạt OCOP 4 sao.

Hải Đăng